Een organisatiecultuur die werkt: inspiratie uit het leger, de topsport en het bedrijfsleven.
Op deze pagina vind je een verslag van de live talkshow terug. Maar zal ook de opname van de talkshow over enige tijd terug te vinden zijn. Wij zijn benieuwd met welke handvatten jij aan de slag gaat binnen je organisatie!
HR
150
20 maart 2025
Humberto Tan
Donderdag 20 maart was de eerste AFAS Topclub in talkshow-stijl. Vanuit het Atrium in het AFAS Clubhuis sprak tafelheer Humberto Tan met drie inspirerende gasten over een thema dat elke organisaties bezighoudt: organisatiecultuur en medewerkersbeleving. Aan tafel zaten oud brigade-generaal Kees de Rijke, voormalig shorttrack bondscoach Jeroen Otter en AFAS HR-directeur Britt Breure. In een ontspannen setting met scherpe inzichten en herkenbare voorbeelden, ontstond een levendig gesprek. Ook het publiek met HR-specialisten deed volop mee.
Humberto trapt af met de hamvraag: wat maakt een organisatiecultuur nou écht sterk? Voor Kees is het antwoord helder: “Adaptiviteit. Als leger moet je snel reageren op veranderende omstandigheden, als team, als leidinggevende en als individu. Bij Defensie ligt de verantwoordelijkheid bewust laag in de organisatie. Als een team op pad gaat met een opdracht, zien ze pas op locaties of ze de opdracht kunnen uitvoeren en wat de beste manier is. Daar trainen we mensen voor en geven ze vertrouwen.”
Britt herkent die filosofie. “Bij AFAS ligt de verantwoordelijkheid in de lijn. We hebben geen handboek of strikte regels. Er is maar één regel: handel met gezond verstand in het belang van AFAS. Mensen zijn zelf verantwoordelijk en krijgen vrijheid. Dat maakt ze creatief en zorgt voor innovatie.”
Een sterke cultuur kan volgens Humberto ook risico’s opleveren. Hoe voorkom je dat de focus op presteren leidt tot toxisch gedrag? Jeroen geeft aan dat vertrouwen hiervoor onmisbaar is. “Als coach wil je sporters begeleiden zonder ze te beperken. Ze moeten fouten mogen maken, maar ook de verwachtingen kennen. Dat vraagt om een cultuur waarin iedereen zich veilig voelt, ook als het spannend wordt. Daarom bepaal je samen vooraf het doel, waar je nu staat, waar verschillen mogelijk zijn en volgens welke waarden en normen je alles doet.”
Bij Defensie is het uitgangspunt dat niemand belangrijker is dan het team. “Kameraadschap staat absoluut op nummer één. Je moet elkaar altijd kunnen vertrouwen. En aan durven geven als je iets niet kunt. Dan kan het team dat oppakken.” Bij AFAS geldt die openheid ook. “We zijn positief en duidelijk. Je krijgt veel, maar we verwachten ook wat terug en we spreken elkaar aan.” De discussie en tips geven het publiek duidelijk stof tot nadenken. Op verzoek van Humberto komen er meerdere vragen vanuit de zaal. Bijvoorbeeld over hoe je met uitzonderingen omgaat en hoe je mensen meeneemt in verandering. Het antwoord van de experts is helder en praktisch: blijf luisteren, deel verhalen en geef ruimte.
Werken aan een betere beleving van medewerkers vraagt lef. Britt vertelt “Wij hebben gekozen voor een vierdaagse werkweek. Dat was best spannend. We zijn dit nu met z’n allen aan het ervaren en het heeft zeker impact. Je werkt minder, maar de targets blijven gelijk. Het dwingt iedereen onderscheid te maken tussen zinnig en onzinnig werk, en te innoveren. Want we willen niet dat mensen het idee hebben dat ze tijd moeten inhalen of meer werkdruk ervaren. Persoonlijk vind ik het fijn. Ik kan de kinderen op vrijdag rustig naar school brengen en rustig nadenken over welk goed doel ik ga helpen. Het geeft me heus ook ruimte om aan de managementplannen te denken. Maar wel vanuit rust.”
Veranderen is altijd spannend en uit de zaal komt de vraag hoe je mensen in een meer traditionele setting toch meeneemt. Jeroen geeft een mooi voorbeeld van de flexibiliteit van mensen en organisaties. “Tijdens de lockdown moesten sporters individueel trainen. Ze kregen wel een schema, maar konden de tijden zelf invullen. Die eigen ruimte leidde bij atletiek tot meetbaar betere prestatie. Eigenaarschap werkt als je mensen de ruimte durft te geven.” Ook leiders moeten daarin meegroeien.
Kees stelt: “Bij defensie was het verloop vrij hoog en uit onderzoek bleek dat negatief of directief leidersgedrag een van de oorzaken was. Vakmensen groeien door naar leidersposities en daar niet altijd klaar voor. Leiderschap vraagt ontwikkeling, zeker als je cultuur serieus neemt.”
Een generatie waarbij directief leiderschap niet werkt, is Generatie Z of Gen Z. Deze groep kijkt breder naar werk en wil meer dan alleen een goed salaris. Humberto constateert dat zingeving en betekenisvol werk is belangrijk voor Gen Z. Het is duidelijk dat ze een andere mentaliteit hebben. Hoe ga je daar mee om, ook nu veel bedrijven met de krapte op de arbeidsmarkt worstelen? Britt vindt de aandacht voor een goede werk/privébalans van Gen Z als een positieve ontwikkeling. “Tegelijkertijd is hun arbeidsethos wel echt anders. Op support moet je soms overwerken. Dat is een gegeven. Je gaat niet weg als er nog veel klanten in de wachtrij staan. Daarom maken we onze cultuur vanaf het begin duidelijk aan starters.”
Jeroen herkent de karakteristieken van Gen Z. “Ik zie om me heen dat het is lastig is om coaches te vinden. Op topniveau heb je echt commitment nodig omdat je al snel 200 dagen per jaar onderweg bent. Dat is lastig als mensen hechten aan hun papadag of golfmiddag.” Kees reageert: “Ook bij defensie hebben we te maken met een tekort aan nieuwe mensen. We zullen ons op andere generaties moeten blijven instellen. Dat betekent leren om de potentie van mensen in te zien en ruimte te bieden. Ook met een andere werkhouding kunnen mensen in een paar jaar uitgroeien tot absolute toppers.”
Humberto sloot het gesprek treffend af:
“Elke generatie heeft z’n eigen karakter. Het is de kunst ze niet tegenover elkaar te zetten, maar met elkaar te verbinden. Gen-Z is er, accepteer het, pas je aan en ga door. Want een goede organisatiecultuur is nooit af.”
De belangrijkste take-aways van de AFAS Topclub over organisatiecultuur en medewerkersbeleving.
De eerste editie van de AFAS Topclub is door 150 managers en directeuren uit het HR-vak bezocht. Verschillende branches waren vertegenwoordigd en kennis en ervaringen zijn met elkaar uitgewisseld. |