Ieder jaar maakt softwarebedrijf AFAS meer winst, maar of financieel topman Arnold Mars daar zelf nu gelukkig van wordt? ,,Je komt in de Quote 500, waar je dan mee wordt gefeliciteerd. Maar ik zit daar niet op te wachten. Mensen verwachten dat ik er een bepaalde levensstijl op nahoud, maar dat is niet zo.’’
Arnold Mars heeft plaatsgenomen aan de houten tafel in zijn ruime kantoor in Leusden. De zoon van oprichter Piet Mars is naast financieel topman ook aandeelhouder.
Hij praat in lange zinnen, soms zit hij voorovergebogen, na te denken voor hij antwoord geeft. ,,Wij zijn vermogend, we hebben het heel erg goed. Je komt op een punt dat je zegt: genoeg is genoeg. We hoeven niet nog meer.’’ Dat punt brak aan vlak voor het einde van 2024. De twee families die AFAS bezitten, de families Mars en Van der Veldt, besloten 30 procent van hun bedrijf aan hun liefdadigheidsinstellingen te schenken – de stichting Pharus is van de familie Mars, en Contribute is van de familie Van der Veldt.
Volgens een rekensom van analisten gaat het om een schenking van 600 miljoen euro. Het dividend dat de stichtingen jaarlijks zullen ontvangen, komt uit op zo’n 25 miljoen euro. Of die rekensom helemaal juist is, laat Mars in het midden. Het is een ongekend gulle schenking, zeker voor Nederlandse begrippen. In de VS is het gebruikelijker; zo gaf de oprichter van kledingmerk Patagonia zijn hele bedrijf weg aan het goede doel, ter waarde van 3 miljard dollar.
AFAS (dat staat voor: Applications for Administrative Solutions) maakt sinds 1996 software waarmee bedrijven hun administratie kunnen automatiseren. De helft van de Nederlandse werkenden krijgt een salarisstrookje van AFAS. Het bedrijf gelooft heilig in automatisering, het zo veel mogelijk beperken van onnodige handelingen, om de wereld een beetje leuker en beter te maken. ,,Zodat je je tijd kan besteden aan nuttige dingen en zodat onze klanten de juiste beslissingen kunnen nemen.’’
Het bedrijf is goed voor een winst van 127 miljoen euro, op een omzet van 325 miljoen euro. Dat betekent een winstmarge van 39 procent. Ter vergelijking: Ahold Delhaize meldde afgelopen week dat hun winstmarge ruim 4 procent uitkwam. AFAS besloot ook zijn medewerkers te laten profiteren van financiële voorspoed, door een vierdaagse werkweek te introduceren, maar wel voor vijf dagen te betalen. Bij AFAS noemen ze dat de ‘ontwikkeldag’. Zelf ging Mars gisteren op zijn ontwikkeldag wandelen, mails bijwerken, sporten en de verhalen van zijn vader aanhoren die was teruggekomen uit Cambodja.
,,Als je het aan de families zou vragen, hadden ze het liever geheim gehouden. Je komt toch onder een vergrootglas, onze namen liggen weer op straat. Maar we willen anderen ook inspireren. Niet alleen maar naar de politiek kijken, en zeggen hoe slecht het allemaal gaat.’’
,,Voor 100 procent. We ontvangen veel, maar vinden het ook mooi om weg te geven. Je krijgt er ook veel voor terug. Onze rijkdom voelt soms als een last. Kijk, een rondje in het café, dat doe ik natuurlijk met veel plezier. Maar veel mensen hebben snel een mening over geld. Bijvoorbeeld de vriendjes die bij onze kinderen komen spelen, die gaan naar dat ‘grote huis’. Er wordt over je gesproken. Dat is niet altijd leuk. Bovendien moet je nadenken over hoe je dat geld weggeeft aan de volgende generatie. Die last is nu in ieder geval voor 30 procent minder.’’
Hij is het niet anders gewend dan dat mensen geïnteresseerd zijn in het familievermogen. Het Nederlands Dagblad schreef in 2012 al een profiel over zijn vader Piet Mars ‘met het grote landgoed en dure auto’s’, waar wel de natte was over de keukenstoelen hing, opgehangen door Piet en zijn vrouw. In hetzelfde stuk werd toen al beschreven dat 4 procent van de jaarwinst naar projecten van het Liliane Fonds ging.
Mars haalt zijn inspiratie uit het geloof, een belangrijk deel van zijn opvoeding. Zijn vader praatte er makkelijker over dan hij. ,,Als de Here je zegent, moet je delen. Omzien naar wat zwak is’’, zei zijn vader.
,,We willen goed zijn voor elkaar, écht goed doen. We doen alles uit liefde.’’
Vaak hoorde hij de verhalen van zijn vader, die de wereld over ging voor ontwikkelingshulp. Laatst nog over mensen uit Zuid-Soedan die vanwege de honger bladeren moesten eten. ,,We bieden daar financiële hulp bij een project dat waterputten slaat. Dat zijn kleine vormen van hoop, hoe erg de situatie ook is.”
Mars vormt een succesvolle tandem met ceo Bas van der Veldt. Ze zijn beide opvolgers van hun vaders, die het bedrijf opzetten. In 2008 werden ze bij elkaar gezet. Ze moesten aan elkaar wennen. ,,Bas is een enorme inspirator, echt vernieuwend in zijn denken. Soms zijn er momenten dat dat superirritant is, maar het brengt je wel bij elkaar. We hebben een hechte vriendschap en vertrouwen elkaar voor 100 procent.’’ Sinds hun aantreden in 2009 verzevenvoudigde de omzet.
Ze doen het bij AFAS anders. De meeste werkoverleggen gaan nauwelijks over het bedrijf, maar over de vraag hoe het met de medewerkers gaat. ,,En hoe het dan écht met ze gaat. Hoe gaat het thuis? Hoe gaat het met de kinderen?’’
,,Je mag je toch ook ontfermen over elkaar? Ik vind het juist mooi dat we dat doen. En wat is het tegenovergestelde? Dat je helemaal geen interesse in elkaar hebt.’’
Hij wil wat kwijt over de politieke situatie in Nederland en het buitenland. De VS besloten onlangs om te stoppen met Usaid, waardoor 40 miljard aan ontwikkelingshulp wegviel. ,,In een ziekenhuis in Tanzania dat wij financieren zijn meteen twintig verpleegkundingen en dokters ontslagen. Dat is het effect van één pennenstreek van een president.’’
,,Ik wil niet oordelen, maar wel een ander inzicht geven. We zijn ontzettend rijk. Willen we echt een chagrijnig land worden dat alleen bezig is met zichzelf? Het gaat ontzettend goed met ons, laten we ook voor een ander zorgen. Vertrouw erop dat als je geeft je meer terug krijgt. Het maakt het leven zoveel mooier.’’