‘Dat de vierdaagse werkweek medewerkers meer rust en balans heeft opgeleverd, terwijl de productiviteit op peil is gebleven. Onze omzet is zelfs met 11 procent gegroeid.’
‘Klopt. Er zitten heel interessante paradoxen onder. Dat medewerkers bijvoorbeeld meer vrijheid ervaren, doordat wij structuur en een top-down-visie gaven. We zeiden: iedereen is op dezélfde dag vrij. Dat beperkt mensen aan de ene kant. Veel collega’s moesten iets met opvang of oppas regelen. Aan de andere kant gééft het ook ruimte. Want juist doordat iedereen vrij is, word je niet gestoord op je vrije dag. Zo zijn er allerlei paradoxen. Bijvoorbeeld dat we menselijker worden in onze dienstverlening, doordat we minder met mensen doen, en meer met AI. We gebruiken AI bijvoorbeeld voor het vastleggen van gesprekken en het sturen van eenvoudige e-mails. Daardoor spelen we tijd vrij voor écht waardevol klantcontact.’
‘Ja, er zit iets ongrijpbaars in. We hebben een soort eigen dag gecreëerd, tussen werk en vrij in. Een dag zonder verplichtingen en toch met een zekere morele lading. We noemen het ook een cadeau, en geen recht. Je hebt de tijd voor jezelf, de lieve mensen om je heen, en om bijvoorbeeld vrijwilligerswerk te doen. En als het nodig is, klap je voor AFAS nog even de laptop open.’
‘Goed nieuws! Juist doordat de betekenis van deze dag niet helemaal duidelijk is, voorkom je dat het ‘gewoon’ een extra weekenddag wordt. Gewone weekenddagen lopen zomaar vol met allerlei klusjes en regeldingen. Terwijl wij het juist belangrijk vinden dat het echt iets tóévoegt aan je leven.’
‘Dat is het ook. En dat past ook helemaal bij ons. Wij hebben een mening over de grote dingen in het leven: liefde, familie, er zijn voor anderen. Daar hebben we het met elkaar over. We delen voorbeelden van wat mensen allemaal doen op vrijdag. De één valt in op een school, de ander mantelzorgt, en weer een ander gaat lekker sporten en lunchen met vrienden. Door elkaar die verhalen te vertellen, houden we de waarde van de dag vast. Én bouwen we verder aan onze cultuur.’
‘Nee, totáál niet. Dat vroeg Jitske ook steeds: hadden jullie hier over nagedacht en daar over nagedacht? Nee dus. We volgden eigenlijk gewoon ons hart: uit de ratrace stappen en de tijd die we winnen teruggeven aan de medewerkers.’
‘Nou, dat is nog wel ingewikkeld. Collega’s ervaren wel een hoge werkdruk. Ikzelf ook hoor. Dan is het woensdag en denk ik: jeetje mina, na morgen is de week alweer voorbij. We meten dit soort dingen met enquêtes, en we zien gelukkig dat de ervaren werkdruk wel afneemt. In het tweede kwartaal was de druk al lager dan in het eerste.’
‘Ja, dat verwacht ik wel. Een deel van de druk wordt natuurlijk ook veroorzaakt door de verandering zélf. Hoe gewoner het wordt, hoe beter we onze processen hebben ingericht, hoe minder druk we zijn. Bovendien houden we bij AFAS ook wel van een beetje druk. Vaak zeggen mensen: ik ben nog nooit zo druk geweest, maar ik ben ook nog nooit zo blij geweest. Maar goed, we zijn er nog niet. De conclusie is nu dat de werkweek nog niet per se leuker is, maar de héle week wel. En dat laatste vinden medewerkers het belangrijkst. Wij hebben daar als directie en managers ook veel in te doen. Het goede voorbeeld geven, structuur en helderheid bieden, en goed blijven luisteren naar hoe het gaat.’
‘Nou ja, het is in ieder geval goed om over na te denken. Wij hebben bij AFAS best wat mazzeltjes die niet iedereen heeft. Jitske heeft die nog eens voor ons op een rij gezet. We zijn handig met technologie en we hebben een businessmodel waarbij we geen uren verkopen. Slimmer werken is bij ons direct rendabel. Bovendien hebben we een veilige bedrijfscultuur, mensen voelen zich vrij om zich uit te spreken en fouten te maken. En ten slotte hebben we geen externe aandeelhouders. We kúnnen dus ook kiezen voor waarden als liefde en aandacht, in plaats van winstmaximalisatie.’
‘Ik denk dat het belangrijkste is dat je gaat bouwen aan je cultuur. Laatst was ik op een bijeenkomst met HR-directeuren. Meerdere mensen gaven daar aan dat ze zo’n moeite hadden om medewerkers weer naar kantoor te krijgen. ‘Mensen werken liever thuis’, zeggen ze dan. Dat snap ik wel, ik werk ook graag thuis. Maar je mist ook echt iets als je niet naar kantoor gaat. Het wij-gevoel, de gezelligheid. Dat hoor ik nu ook terug van onze collega’s: door die vierdaagse werkweek zijn we veel meer met zijn allen tegelijk in ons Clubhuis. En dat waarderen ze. Je moet dan natuurlijk wel zorgen dat het ook de moeite waard is om te komen. Een lekker hapje en drankje, iets leuks om te doen. Dat geeft energie.’