Hoe AI de bouwsector structureel verandert

 

Kunstmatige intelligentie maakt bouwbedrijven veiliger, sneller en efficiënter. Begin nu met het verzamelen van data, dan kun je straks met sprongen vooruit.

Welke rol speelt AI in de bouwsector?

De bouw staat op sommige vlakken bekend als een innovatieve sector, maar op andere vlakken ook weer niet. Vooral als het gaat om investeringen in kunstmatige intelligentie (AI), loopt de branche behoorlijk achter. Toch is verandering onvermijdelijk. Door toenemende personeelstekorten, stijgende kosten en een behoefte aan productiviteit moeten bouwbedrijven wel datagedreven gaan werken. AI speelt daarin een centrale rol. Hoe kun je AI toepassen? Wat kun je ermee bereiken? En waar begin je?

Evenwicht tussen mens en technologie

Om AI succesvol te kunnen inzetten, is een gezond evenwicht tussen mens en technologie belangrijk. Je vervangt met AI niet de kennis en ervaring van werknemers. Door routinetaken te automatiseren, maak je juist ruimte voor waardevol werk waar mensen beter in zijn. Toepassingen die het werk in de bouw veiliger, efficiënter en duurzamer maken, komen in hoog tempo beschikbaar. Ook jouw bouwbedrijf kan daar zijn voordeel mee doen.

Data als basis voor AI

Bouwbedrijven verzamelen al decennialang gegevens over processen als planning en projectbeheer. Maar pas sinds kort wordt serieus gekeken naar de vraag hoe ze deze data ook slim kunnen gebruiken. AI biedt allerlei nieuwe mogelijkheden. Machine learning kan eerder opgebouwde datasets bijvoorbeeld analyseren en gebruiken om toekomstige situaties te voorspellen. AI werkt het best in een voorspelbare, gestandaardiseerde omgeving. Wil je dus beginnen met AI, dan doe je er goed aan om eerst je bedrijfsprocessen te stroomlijnen. Hoe consistenter de data, hoe effectiever de toepassingen.

Vijf veelbelovende AI-toepassingen in de bouw

Toekomstmuziek of concreet iets om mee aan de slag te gaan? Dit zijn in ieder geval vijf veelbelovende AI-toepassingen in de bouw.

1. Generatief ontwerp

AI kan duizenden ontwerpopties genereren en analyseren in een BIM-model. Zo ontstaat er snel inzicht in de veiligste, goedkoopste of snelst realiseerbare variant van een ontwerp. Een mens heeft daar een paar maanden voor nodig; AI een paar uur.

2. Voorspellende foutdetectie

Door de voortgang van de bouw te vergelijken met het digitale ontwerp, kan AI vroegtijdig afwijkingen opsporen. Daarmee voorkom je vertragingen of kostbare fouten later in het proces. Ook onderhoudsplanning kan efficiënter: door schadegegevens te analyseren, kan AI voorspellen wanneer onderdelen toe zijn aan reparatie.

3. Project bijsturen

AI helpt bij het voorspellen van kostenoverschrijdingen en vertragingen. Door projectgegevens centraal te analyseren, kunnen betrokken partijen sneller bijsturen. Hiermee ga je verspilling van tijd en middelen tegen.

4. Robotica

AI-gestuurde machines, zoals bulldozers en graafmachines, kunnen autonoom taken uitvoeren, vooral op moeilijk bereikbare of bijvoorbeeld sterk vervuilde locaties. Ze nemen zwaar en repeterend werk over, waardoor mensen gerichter kunnen worden ingezet.

5. Slimme drones

Drones kunnen luchtbeelden en 3D-scans van bouwplaatsen maken. AI-software kan ze gebruiken om de voortgang te monitoren of de veiligheid te verbeteren. Sommige drones worden zelfs getraind om risicovolle situaties automatisch te herkennen.

De uitdaging: data en capaciteit

Grootschalige invoering van AI in de bouwsector blijft een uitdaging, omdat de benodigde datasets vaak nog niet beschikbaar zijn. Kleine bedrijven hebben te weinig data of capaciteit om algoritmen te kunnen trainen. Voorlopig profiteren vooral de grotere bouwbedrijven van deze ontwikkelingen. Toch kunnen ook kleinere bouwondernemingen zich voorbereiden. Door nu al te investeren in goede dataopslag en processtandaardisatie, leg je een stevig fundament voor toekomstige AI-toepassingen.

Start met AI in je bouwbedrijf

  • Leer wat AI is en hoe het werkt, en ontdek welke tools beschikbaar zijn voor je bouwbedrijf.
  • Bepaal waar AI de meeste impact kan hebben, bijvoorbeeld in planning, ontwerp of onderhoud.
  • Voer kleinschalige experimenten uit met hulp van intern of extern talent.
  • Maak een meerjarenplan, gebaseerd op geleerde lessen uit deze experimenten.
  • Vorm een interdisciplinair team dat zich richt op de inzet van AI binnen je organisatie.
  • Werk samen met sterke partners en ontwikkel een ecosysteem rondom AI.

De inzet van AI is geen doel op zich, maar een middel om veiliger, slimmer en effectiever te werken. Door je daar nu goed op voor te bereiden, kan je bouwbedrijf straks een flinke sprong maken.

Wat betekent AI bij AFAS nu al voor bouwbedrijven?

AI is geen toekomstmuziek meer in de bouwsector – het gebeurt nú. Ook bij AFAS zien we dat de bouw stap voor stap datagedreven wordt. En dat is nodig: de sector staat onder druk door krapte op de arbeidsmarkt, hoge faalkosten en een toenemende noodzaak om projecten efficiënter te beheren. Vanuit onze software ondersteunen we bouwbedrijven hierbij met concrete AI-functionaliteit. Dit doen we onder de noemer Jonas, jouw slimme AI-assistent.

  • Slimme workflowondersteuning op de bouwplaats en het hoofdkantoor
    Bouwprojecten bestaan uit talloze workflows: offertes, meerwerk, vergunningsaanvragen, materiaalbestellingen en voortgangsregistraties. Jonas helpt je om deze workflows sneller af te handelen. Bijvoorbeeld door automatisch samenvattingen te genereren, teksten aan te passen aan je doelgroep (denk: onderaannemer vs. projectleider), of standaardreacties klaar te zetten. Zo verminder je handmatig werk en houd je focus op wat écht belangrijk is: bouwen.
  • Spraakgestuurde verslaglegging op locatie
    Sta je op de bouwplaats en wil je even snel een werfverslag of veiligheidsobservatie vastleggen? Gebruik dan de spraaktaak in AFAS Pocket. Spreek in wat je wilt rapporteren – Jonas zet het automatisch om in tekst én plaatst het als dossieritem in de juiste workflow. Zo blijven belangrijke gegevens niet in je hoofd zitten, maar worden ze direct vastgelegd in het systeem.
  • Taal- en cultuurverschillen overbruggen met automatische vertalingen
    Werk je met internationale teams op je bouwprojecten? Dan helpt Jonas je met realtime vertalingen van velden en berichten in Profit. Zo voorkom je misverstanden en zorg je ervoor dat alle betrokkenen dezelfde informatie begrijpen, ongeacht de taal.
 

En natuurlijk ondersteunt onze ERP-software voor de bouw al jaren honderden bouwbedrijven om administratieve processen te automatiseren. 

Is jouw bouwbedrijf klaar om te digitaliseren?

Kies voor de beste bouwsoftware voor jouw bouwbedrijf. Met AFAS draag je bij aan makkelijke samenwerking tussen collega's op kantoor en op bouwplaats. Ga voor maximale grip op al je bouwprojecten!