Slecht geslapen, in slaap vallen en om twee uur klaarwakker, nog steeds last van de jetlag. Wij staan om zes uur op en vertrekken om zeven uur naar de Provincie Takeo. We gaan naar het volgende project:
Het tweede grote project dat door AFAS is gefinancierd in 2013 is “Dike no. 160”. Hier is een aantal dijken aangelegd (350 x 156 x 5 m3), zodat er een reservoir is gevormd. Het water uit de bergen wordt hierin opgevangen en vastgehouden. Via een sluis in de dijk stroomt het water in het droge seizoen naar de rijstvelden (met een oppervlakte van 620 ha). Ook hier kan dus nu twee keer per jaar rijst worden geoogst! In dit gebied wonen ruim 2.000 mensen.
Onderweg komen wij de gebruikelijke voertuigen tegen: Tuktuk’s met hele families of met een huisraad waar je u tegen zegt en een brommer met een doodskist tussen de snelbinders. Ds. Koy heeft er de vaart in en wil op tijd komen. Hij haalt overal in…ik houd mijn hart vast...alles gaat gelukkig goed. Je ziet dat Takeo een andere provincie is dan waar we gisteren waren. Het is hier veel droger en nog armer. We komen, ondanks de inspanningen van Ds. Koy, een half uur te laat bij de ceremonie. We worden erg enthousiast ontvangen door de dorpsbewoners en dat voelt erg goed aan: blije mensen! Het ritueel is bekend: toespraken en de visie van de gouverneur (knappe vrouw). De verhalen komen over als oud-marxistisch: hard, lang, veel herhalen en duidelijk. Ook ik mag weer optreden. Ik benadruk het belang van het onderhoud van de dijken…dit wordt namelijk niet begrepen: 'I hope that the maintenance of the dikes and locks will be done properly. I remind you, it’s your own future. We hope that you’ll harvest more rice, by which means your living standard will improve. So the men don’t need to go to the cities for work anymore.'
Met de autoriteiten mogen wij de opening verrichten. Het is een prachtig project: een meer om het water in op te slaan en een sluis om het water verder te brengen. Als de sluis wordt opengezet klinkt er gejuich en ik zie allemaal blije gezichten. Ik heb de kinderen uitgenodigd om na de ceremonie een AZ-shirt te komen halen…het loopt uit de hand: plotseling zijn er heel veel kinderen…Mooi moment met dank aan Henk van Rijnsoever van AZ !!
Na deze ceremonie vervolgen we onze reis en bezoeken enkele wezen en aidspatiënten. We laten ons voorlichten over de zorg die aan hen wordt gegeven.
Wij gaan dieper Takeo in, een enorm droog gebied. De bevolking heeft om hulp gevraagd voor irrigatie. Er ligt een conceptplan dat de overheid heeft afgewezen, die heeft hier namelijk niets te zoeken. Het gaat om herstel van een kanaal van ruim 9 km, het bouwen van zes sluizen/waterwerken en het aansluiten van diverse sub-kanalen. Een heel groot project waarbij 32 dorpen worden ontsloten voor het water. Het betreft ruim 3.300 ha grond. De kosten worden geraamd op $ 280.000. Wij spreken uitgebreid met de dorps- en communeleiders. De noodzaak wordt benadrukt…voor ons staat een groep straatarme en vaak ongeletterde boeren. We hebben vragen teruggelegd: hoe zien jullie het onderhoud van de dijken en de organisatie van waterbeheer? Iedereen vertelt wat. Uiteindelijk afgesproken dat als er een goed plan voor onderhoud komt, wij het project in overweging willen nemen.
Ten slotte een school in aanbouw bezocht en gesproken met het “schoolbestuur”. Broer Wim kijkt zijn ogen uit over de bouw. Alles gaat met de hand, er is zelfs geen betonmolen. Menskracht is goedkoop: $3 per dag.
Wij komen moe maar voldaan aan in Phnom Phen. Het irrigatie verhaal blijft in mijn hoofd zitten; is geen andere manier dan geld geven? Bij een microkrediet, wat zeer succesvol is, wordt alles terugbetaald, bij irrigatie niet. Ik kruip achter de pc en werk een model uit “Economische strategie bij de ontwikkeling van …” Morgen bespreken met het bestuur…
Wij mogen uitslapen en we worden om 9 uur opgehaald voor een bestuursvergadering. Prachtige bijeenkomst! Ik heb wat verteld over Nederland, de gezinnen en AFAS. Daarna het serieuze werk: de projecten, het onderhoud en de economische strategie. Het bestuur is eenvoudig maar betrokken. Iedereen doet z’n zegje. Ik moet oppassen dat ik mij niet met de uitvoering ga bemoeien (heb ik altijd wat moeite mee…). De financiering van irrigatieprojecten komt uitgebreid aan de orde: kan dit niet anders en wat is de economische strategie? Moeilijk uit te leggen hoor…het is het geen OPB! Het enige wat je kan doen is een denkproces op gang brengen…maar het kwartje is volgens mij gevallen. Ook Frits en Beja zijn blij met de discussie. Wij bieden de groep daarna een lunch aan in een all-inclusive restaurant, je kijkt de ogen uit over wat er wordt gegeten…borden vol.
Met Frits en Beja maken wij een boottocht over de Mekong rivier. Wij evalueren en kijken de ogen uit naar de woningen en het verkeer op de rivier. De tocht naar het hotel is bijzonder. Het verkeer lijkt op een hoop mieren die heen en weer beweegt. Dat dit goed gaat snap ik nog steeds niet…ik kom geen verkeersbord tegen. Dit gaat in de toekomst helemaal fout met zoveel mensen en verscheidenheid aan voertuigen!
Zondag vroeg in de morgen gaan wij wederom naar Kampong Cham om een kerkdienst bij te wonen en om oude AFAS-projecten te bezoeken. Hoe gaat het daar nu en heeft de investering effect gehad? Wij zijn blij verrast met de ontwikkelingen: deze zijn goed en de mensen hebben het zichtbaar beter gekregen. We zien dat een heel gebied in ontwikkeling is en dat is prachtig! We zijn uitgenodigd om bij een ondernemer te eten. Hij serveert een perfecte Cambodjaanse maaltijd. We bezoeken vervolgens een kliniek waar de toegezegde verbouwing hard nodig is, want er zit bijna geen dak meer op. Mij bekruipt het gevoel dat de gezondheidszorg hier toch wel erg primitief is…wij boffen maar. Daarna volgt een lang reis terug naar de stad. Het is ongelooflijk druk, maar ook gevaarlijk op de weg. Een lange dag met veel reizen is achter de rug. We komen erg moe op onze hotelkamer om de koffer te pakken voor morgen.
Maandag vliegen wij naar Siem Raep. Dinsdag gaan wij een door de familiestichting gefinancierd project van ZOA in het plaatsje Khnach Reussei bezoeken. Daarna nog twee dagen ontspannen en dan vrijdag naar huis…
Wij sluiten het bezoek aan Spie-en af met het gevoel dat er mooi werk wordt gedaan, er is nog veel, ja heel veel werk te doen. Er zullen generaties over heen gaan voordat er echte oplossingen zijn. Wij moeten daar maar niet te veel bij stilstaan. De door AFAS geïnvesteerde euro’s bereiken hun doel namelijk het helpen van de allerarmsten en daar gaan wij mee door!