Auteur: Astrid Halberkamp

Nieuw jaar, nieuwe ik: mijn ervaring als transgender

Vorige week vierde ik mijn 22e verjaardag. Normaal vind ik verjaardagen amper noemenswaardig, maar dit jaar is het veel symbolischer voor mij: ik ben er namelijk rond deze tijd in 2019 achter gekomen dat ik transgender ben. Inmiddels leef ik nu meer dan een half jaar als vrouw. Dit heeft mijn leven compleet op zijn kop gezet en in eerste instantie geleid tot een erg moeilijke en heftige periode. Via deze blog wil ik hier graag meer over vertellen, omdat de transitie voor elke transgender een unieke ervaring is, maar ook omdat ik merk dat mensen nieuwsgierig zijn en vragen hebben.

Hoe kom je erachter dat je transgender bent?

Mijn verhaal begint op de middelbare school; al sinds het begin van de puberteit voel ik me "anders". Vrijwel alle veranderingen die de leeftijd met zich meebracht maakten me diep ongelukkig. Ik voelde me niet op mijn gemak in groepen jongens. Alles aan mijn persona als man voelde als een act; ik was een robot die moest doen alsof hij een ‘echte’ jongen was. Ik voelde alsof ik nooit mezelf kon zijn en elk moment was ik bang "door de mand te vallen". Hierdoor keerde ik me helemaal in mezelf en ging ik alle sociale interactie uit de weg. Ik was koud, afstandelijk en diep ongelukkig.

Dit ging zo door tot vorige winter. Ik dacht na over mijn toekomst, niet alleen direct na mijn studie maar zeker decennia verder. Het werd mij steeds duidelijker en duidelijker: zo wil ik niet door, zo kán ik niet door, dit ben ik niet. Dit heeft bij mij geleid tot een ware identiteitscrisis; wie en wat ben ik nou écht? Langzaam kwam een idee in mijn hoofd: "ik ben geen man". In eerste instantie heb ik deze gedachte weggewuifd als klinkklare onzin. Ik was toch fysiek een man? Ik heb toch 21 jaar als jongen gefunctioneerd? Toch ging deze gedachte niet weg. Het bleef maar groeien en groeien, tot het mijn hele denkwereld overnam. Hoe meer ik eraan dacht, hoe meer tekenen ik bleef herkennen. Uiteindelijk, na het lezen van meerdere artikelen over de ervaring van transgenders waar ik mezelf helemaal in kon vinden, kon ik er niet meer omheen: dit was ik.

Na deze ontdekking heb ik echter de moeilijkste tijd van mijn leven doorgemaakt. Mijn leven leek voorbij. Alles wat ik dacht te weten over mezelf bleek een leugen te zijn. Ik voelde alsof ik dit aan niemand kon vertellen. Wat als dit slechts een fase is? Wat zou men denken? Maakt dit mijn toekomst kapot? Kon ik ooit vrouwelijk genoeg worden? 

Het moeilijkste en engste dat ik ooit heb gedaan

Het stilhouden heb ik enkele maanden volgehouden, maar het bij me dragen van zo’n gigantisch geheim begon al snel zijn tol te eisen. De situatie waar ik in zat leek uitzichtloos: ik wist dat mijn leven ongelofelijk veel moeilijker zou worden en was bang dat het me nooit zou lukken. Dit bracht mij tot steeds duisterder gedachtes, waaronder een telkens grotere drang om een eind te maken aan mijn eigen leven: ik zou immers toch nooit meer een normaal leven hebben. Meer dan 1 op de 3 transgenders heeft een poging gedaan tot zelfmoord, en ik had daar zeker onderdeel van uitgemaakt als ik niet uit de kast was gekomen.

Uit de kast komen was het moeilijkste en engste dat ik ooit heb gedaan. Ik heb een half uur met mijn vinger boven de "verstuur" knop gehangen op de familie WhatsAppgroep, met constant de vraag "weet je het zeker?" in mijn hoofd. Nee, dat wist ik niet, maar ik moest de twijfel loslaten en de sprong wagen, wat er ook zou gebeuren. De eerste periode na mijn coming out is een surrealistische waas in mijn hoofd. Langzamerhand verdween deze waas en daarmee ook de twijfel. Voor het eerst in mijn leven keek ik uit naar de toekomst. Voor het eerst in mijn leven voelde ik me oprecht gelukkig en had ik het gevoel dat ik totaal mezelf kon zijn. Ook mijn omgeving is enorm positief; iedereen ziet hoe veel beter ik in mijn vel zit nu ik uit de kast ben. Ik voel me simpelweg een beter mens.

Hoe is het om transgender te zijn?

Toch is het leven nog steeds niet alleen maar rooskleurig. Het blijft een feit dat mijn situatie niet makkelijk is, en niemand ervoor kiest om transgender te zijn of een transitie in te gaan. De medische naam voor de aandoening is genderdysforie, wat simpelweg inhoudt dat je je onprettig voelt bij het geslacht zoals je geboren bent. Dit klinkt niet indrukwekkend, al hoop ik met het eerste deel van mijn verhaal een inzicht heb kunnen geven over hoe belemmerend dit wel niet kan zijn. Bij de meeste transgenders zijn de symptomen vergelijkbaar met de mijne. Depressie, angst, een negatief zelfbeeld, en Body Dysmorphic Disorder zijn voor veel transgenders hoe de mismatch tussen geslacht en fysieke eigenschappen zich uit.

Sinds ik als vrouw leef zijn deze symptomen enorm afgenomen. Waar ik een half jaar geleden nog elke dag enorme last van mijn dysforie (sombere of prikkelbare stemming) had, voel ik me nu het grootste deel van de tijd prima. Toch heb ik wekelijks momenten waar ik last krijg van de symptomen. Op dat soort momenten word ik hyperbewust van elk fysieke aspect dat mij nog "mannelijk" maakt. Hierdoor klap ik vaak compleet dicht in sociale situaties en ben ik bang dat anderen mij zien als de freak die ik me op dat moment voel. Ook bij het ontmoeten van nieuwe mensen is er elke keer een angst en onzekerheid: "Wat zou hij/zij wel niet over me denken?" Tevens liggen dingen die me doen denken aan mijn oude identiteit gevoelig. Mijn oude naam horen of "meneer" genoemd worden kunnen mijn hele humeur doen omslaan.

Support is enorm belangrijk

De oplossing voor mij is om me constant tegen negatieve gedachtes te bewapenen. De negatieve spiraal is makkelijk om in te komen en ook uitermate gevaarlijk, dus ben ik hier constant waakzaam voor. Ik probeer me actief vrouwelijk te presenteren en er elke dag positief in te staan, om zo te blijven functioneren en het beste uit mijn dag te halen. Support is ook enorm belangrijk: aanmoedigingen van familie en vrienden geven mij veel kracht om door te zetten. Momenten waar ik me vrouwelijk voel, zeker wanneer ik bevestiging krijg van anderen, hebben een zeer positieve impact op me.

Ook AFAS heeft bij mij enorm geholpen bij dit proces. Toen ik in oktober bij AFAS ben komen werken, ben ik met open armen en als vrouw ontvangen. Bij het sollicitatiegesprek voelde ik me bloednerveus over mijn genderidentiteit, maar binnen 10 minuten tijdens het gesprek was hier niets van over. De mensen van AFAS zijn begripvol, nieuwsgierig en respectvol. Ook mijn leidinggevenden houden een vinger aan de pols om te zorgen dat ik me hier helemaal op mijn plek voel (en dat voel ik!). Het betekent voor mij ongelofelijk veel om op mijn werk mezelf te kunnen zijn en "gewoon als vrouw" behandeld te worden. Na alle angst van het vorige jaar had ik nooit durven dromen met zulke fijne collega's samen te kunnen werken. Alle medewerkers van AFAS verdienen hier een zeer groot compliment voor, jullie hebben deze meid enorm trots en gelukkig gemaakt!

Hoe verder?

Mijn reis is nog lang niet voorbij; Momenteel sta ik op een wachtlijst voor medische hulp bij mijn transitie. Deze wachtlijst is heel lang (~2 jaar), maar stilzitten blijf ik niet! Ik heb namelijk een vrij grote inhaalslag te maken qua sociale aspecten van het "vrouw zijn": kleding, make-up, scheren, huidverzorging, sociale conventies; het leven als vrouw binnen onze samenleving is op veel vlakken anders dan voor mannen, wat ook wennen is na 21 jaar. Als het dan eindelijk zover is hoop ik aan de hormonen te kunnen (HRT). Een spannende behandeling waarin je door het slikken van geslachtshormonen als het ware een ‘tweede puberteit’ doormaakt. Zoals veel andere onderdelen van de transitie is dit een langdurig en fysiek ingrijpend proces. Toch kijk ik hier ontzettend naar uit!

Kortom, er is heel veel moois voor mij om naar uit te kijken in de toekomst. De laatste 10 jaar was ik altijd bang voor de toekomst, de gedachte dat ik als man volwassen aan het worden was maakte me ieder jaar kapot rond de jaarwisseling en mijn verjaardag. Nu, voor het eerst in mijn leven, heb ik enorme zin in het komende jaar: een heel jaar als vrouw! Als ik vergelijk een jaar geleden was en waar ik nu ben is dit een ongelofelijk sterk stijgende lijn geweest. Deze lijn hoop ik door te trekken in 2020 en er een topjaar van te maken! Ik hoop de mensen van AFAS mee te nemen op deze reis en mijn unieke situatie te delen. Ik voel me ongelofelijk trots om deel uit te mogen maken van dit geweldige bedrijf, en voel me bevoorrecht met deze positie om mijn verhaal met anderen te kunnen delen. 

Wil je meer weten?

Als je vragen hebt, stel deze dan gerust! Je kunt mij altijd een berichtje sturen via LinkedIn, of een keertje langskomen op ons kantoor bij AFAS! Ik wil jullie als lezers graag bedanken voor het lezen van mijn verhaal en ik hoop jullie iets bij gebracht te hebben.

Als je zelf in de knoop zit met je geslacht, of op welke andere manier dan ook je niet fijn voelt in je lichaam, wees dan niet bang hier over na te denken of te experimenteren. Zelfs al is het antwoord "er is niets aan de hand" is het hebben van een antwoord extreem belangrijk. Ik gun iedereen het om zichzelf te kunnen zijn, wie je ook bent.
Als je nog meer wil lezen kun je ook altijd een kijkje nemen op de volgende websites:

Meer lezen?