Jan Kees de Jager is, behalve een zeer bekend oud-politicus (Staatssecretaris en Minister van Financiën in de kabinetten Balkenende IV en Rutte I), een fervent rallyrijder. Met 150 kilometer per uur in klassieke auto's over Italiaanse bergweggetjes, daar gaat het hart van de huidige CFO van KPN sneller van kloppen. Ook in zijn dagelijkse werk houdt De Jager van “flink doortoeren” en toont hij zich allerminst een traditionele CFO. Die kijkt volgens hem namelijk nog veel te veel in de achteruitkijkspiegel. “Er ligt nog veel te veel nadruk op het rapporteren van het verleden in plaats van focus op predictive parameters. Doe je dit bij het autorijden, dan rij je tegen een boom of muur. De kunst is om veel meer vooruit te gaan kijken.”
Volgens de voormalige minister is reporting een 'hygiënefactor' en niet iets waar financieel verantwoordelijken de strijd mee gaan winnen. Waarmee dan wel? De Jager: “In samenwerken binnen het bedrijf, oog hebben voor value drivers, het beoordelen van de juiste product-marktcombinaties en de juiste financiële modellen om groei te ondersteunen. De CFO moet als een beslismachine zijn organisatie helpen.”
De volgende CFO zou een designer moeten zijn. Dat is de visie van Patrick van der Pijl, die een miljoen exemplaren van zijn boek 'Business Model Generation' verkocht en als ondernemer bedrijven helpt met herdefiniëren van hun business modellen. Een van de boodschappen tijdens zijn talk is dat het allemaal wel wat visueler mag zijn. “Een verhaal dat je niet op een bierviltje kan uittekenen is ongrijpbaar en kun je ook niet aan een ander vertellen.” Vuistdikke benchmarkrapporten wist Van der Pijl terug te brengen tot een enkele pagina, businessplannen tot één beeld. “Het visueel maken helpt met het beter onder woorden brengen van je boodschap. Daar hoef je niet goed voor te kunnen tekenen. Een designer of tekenaar kun je altijd nog inhuren, maar de eerste stap is om het zelf te doen. De schroom voorbij en gewoon beginnen. Een goede CFO is niet alleen goed met cijfers, maar ook een goede storyteller.”
Hoofdrolspelers die snel succesvol worden, hoog stijgen en vervolgens Shakespeariaans in de afgrond storten. Zo heeft Jeroen Smit, auteur van boeken over onder meer de zakelijke drama's bij Ahold en ABN Amro, ze het liefst. Succes is gevaarlijk, zegt hij in zijn live column: “Door succes ontstaat, onontkoombaar, een gevoel van bijzonder zijn. Dan stopt het luisteren en dat is het begin van het einde.” Nu we in tijden van ontwrichtende (technologische) vernieuwing leven en iedereen gedwongen is naar zijn eigen relevantie voor de toekomst te kijken, ligt hier dé toekomstige rol voor de CFO: die van bedrijfspsycholoog.
Volgens Alan Greenspan, het voormalig hoofd van het centrale banksysteem in de VS, zal er altijd crisis zijn omdat mensen in tijden van voorspoed de eigenschap hebben te geloven dat die voorspoed nooit meer voorbij zal gaan. Waar anderen gouden bergen zien en gaan zweven, zou de CFO daarom juist met beide benen op de grond moeten blijven staan. Smit: “Stelt u zich voor dat u straks alle cijfers kunt controleren en ook kunt koppelen aan menselijk gedrag, à la Greenspan. Dan ontfermt u zich over de continuïteit van de organisatie. Dit is het moment om het labbekakkerige van u af te schudden en te zorgen dat de afgelopen crisis voor u en uw omgeving de laatste was.”
Van de talks tijdens De Beter Ondernemen Show zijn verschillende videoregistraties gemaakt. Bekijk hier de aftermovie!